- Υψηλή Ανεργία των Νέων
Η οικονομική κρίση έπληξε περισσότερο τους νέους Έλληνες και το ποσοστό απασχόλησης δεν έχει ακόμη ανακάμψει στα επίπεδα του 2008. Ταυτόχρονα, και καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, η ελληνική ανεργία ήταν σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Source: Eurostat
Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ελληνική ανεργία μειώθηκε σταθερά από την κορύφωσή της (58%) το 2013 μέχρι την πανδημία του 2020. Η πανδημία δημιούργησε μια νέα έξαρση της ανεργίας των νέων στην Ελλάδα, καθώς πολλές προκλήσεις του παρελθόντος συνεχίζουν να παραμένουν άλυτες μέχρι σήμερα.
Ένα άλλο ανησυχητικό στατιστικό στοιχείο είναι ο αριθμός των NEETs (Not in Education, Employment or Training) ο οποίος είναι πολύ υψηλός. Με περίπου 22,5% των Ελλήνων νέων να χαρακτηρίζονται ως NEETs, η Ελλάδα κατατάσσεται σε μία από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη.
- Η κατάσταση της ΕΕΚ στην Ελλάδα
Παρά τις δυνατότητες που έχει η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα να αντιμετωπίσει πολλές από αυτές τις διαρθρωτικές προκλήσεις, δυστυχώς φαίνεται ότι υπολείπεται σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ. Το ακόλουθο γράφημα προσφέρει πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό απασχόλησης (ηλικιακή ομάδα 20-34 ετών) στην Ελλάδα, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ-28, της γενικής και της ΕΕΚ για τα έτη 2014-2016.
Source: Eurostat
Από το παραπάνω γράφημα καταλαβαίνουμε ότι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο αποτελεσματική όσο σε άλλες χώρες της ΕΕ. Για τα ίδια έτη, ο μέσος όρος των ποσοστών απασχόλησης των ατόμων που παρακολουθούσαν επαγγελματική εκπαίδευση στην ΕΕ-28 ήταν υψηλότερος από εκείνον των μαθητών γενικής εκπαίδευσης. Ωστόσο, αυτό δεν ίσχυε για την Ελλάδα, καθώς οι μαθητές της γενικής εκπαίδευσης φάνηκε ότι είχαν περισσότερες πιθανότητες ή τουλάχιστον τις ίδιες πιθανότητες να βρουν δουλειά από εκείνους που φοιτούσαν στην επαγγελματική κατάρτιση. Η μόνη εξαίρεση ήταν το 2015, το οποίο είναι το μόνο έτος κατά το οποίο η επαγγελματική κατάρτιση ξεπέρασε ελαφρώς την απασχόληση των αποφοίτων γενικής εκπαίδευσης. Το γεγονός αυτό συνέβη λόγω του ότι το 2015 η Ελλάδα εισήγαγε το σύστημα μαθητείας με θετικά αποτελέσματα στην απασχόληση.
Δυστυχώς, παρά τα προφανή οφέλη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στη μετάβαση από το σχολείο στην εργασία, δεν είναι ελκυστική για τους νέους. Κυρίως για πολιτιστικούς λόγους, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα θεωρείται “δεύτερη επιλογή” για τους νέους και τους γονείς τους. Αυτό έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με τους λανθασμένους συνειρμούς που έχουν στο μυαλό τους ότι οι πανεπιστημιακές σπουδές ισοδυναμούν και με υψηλότερη κοινωνική καταξίωση. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι ελληνικές κυβερνήσεις για να κάνουν την ΕΕΚ πιο ελκυστική, εξακολουθεί να μην έχει φτάσει την υπόλοιπη Ευρώπη.
Source: European Commission
Η ΕΕΚ είναι γνωστή για τα οφέλη της από την αναβάθμιση και την επανεκπαίδευση, καθώς και για την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης, ιδίως των νέων. Η ΕΕΚ διαδραματίζει ήδη κρίσιμο ρόλο στην εν εξελίξει τέταρτη βιομηχανική επανάσταση που μετασχηματίζει τις θέσεις εργασίας και τον εργασιακό χώρο με συνεχή ζήτηση για περισσότερες και νεότερες δεξιότητες.
Ωστόσο, παρά τα επί δεκαετίες υψηλά ποσοστά ανεργίας ιδίως στους νέους και την αναντιστοιχία δεξιοτήτων στην ελληνική αγορά εργασίας, η εκπαίδευση στην ΕΕΚ δεν έχει ακόμη αποκαλύψει το πλήρες δυναμικό της στην Ελλάδα. Η ΕΕΚ κάνει αξιοσημείωτη δουλειά για την απασχόληση των νέων σε άλλες χώρες της ΕΕ και η Ελλάδα θα πρέπει να κρατήσει σημειώσεις.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια ανάπτυξης και θετικού αντίκτυπου για τους οργανισμούς ΕΕΚ στην Ελλάδα. Αλλά πρέπει να ανταγωνιστούν κάτι περισσότερο από τον εαυτό τους ή τον ανταγωνισμό τους. Για να είναι πραγματικά επιτυχημένη, η ΕΕΚ στην Ελλάδα πρέπει να απαλλαγεί από όλες τις αρνητικές πολιτισμικές συνδηλώσεις. Παρ’ όλα αυτά, αυτή τη μάχη δεν χρειάζεται να τη δώσουν μόνοι τους. Με τη βοήθεια του ελληνικού κράτους και όλων των αρμόδιων υπουργείων, η ΕΕΚ θα μπορούσε να αντιστρέψει την υπάρχουσα αρνητική κουλτούρα και να αποκαλύψει τις πραγματικές της δυνατότητες.