DE
 
Στο απώτερο μέλλον παραπέμπεται, όπως όλα δείχνουν, η κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου για την παραγωγή δημοσίων έργων και μελετών στο οποίο περιλαμβάνεται και η Ανεξάρτητη Αρχή Ελέγχου την οποία επιμένει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων να θεσμοθετήσει, και που αυτή τη στιγμή  βρίσκεται ακόμη στα κόμματα της αντιπολίτευσης προκειμένου να διατυπώσουν τις παρατηρήσεις και προτάσεις τους.

Στο απώτερο μέλλον το πλαίσιο για τα Δ. Εργα  γιατί .. δεν είναι μνημονιακή δέσμευση

Παρότι η αρχική πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας ήταν να ολοκληρωθεί η διαδικασία διαλόγου με τα πολιτικά κόμματα το συντομότερο δυνατόν προκειμένου να κατατεθεί στη συνέχεια στη βουλή το νομοσχέδιο αμέσως μόλις πάρει σειρά, μιας και ήδη μετά τη διαβούλευση, έχει περάσει από την Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή (ΚΕΝΕ), αυτό ήταν βέβαιο ότι θα καθυστερούσε αρκετά τη στιγμή που όπως δήλωνε στην «Κ» καλά πληροφορημένη πηγή «δεν είναι και μνημονιακή μας υποχρέωση- δέσμευση» που σημαίνει ότι μπορεί να περιμένει.Αυτό επιβεβαιώνεται και από το διαχωρισμό του τρίτου νομοθετήματος που αφορά την επιτάχυνση των απαλλοτριώσεων το οποίο προωθείται ξεχωριστά μετά την παρουσίασή του από τον υπουργό Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων Γιάννη Ραγκούση σε πρόσφατο υπουργικό συμβούλιο, ακριβώς επειδή αποτελεί μνημονειακή υποχρέωση της χώρας και πρέπει να ολοκληρωθεί για να διευκολύνει την πορεία των έργων υποδομών και των υπόλοιπων αναπτυξιακών που καθυστερούν εξ αιτίας αυτού.
 
Διευκόλυνση των απορροφήσεων του ΕΣΠΑ με την.. Ανεξάρτητη Αρχή
Σύμφωνα με πληροφορίες στην απόφαση αυτή για ανεξάρτητη νομοθετική ρύθμιση για τις απαλλοτριώσεις, οδηγήθηκε η κυβέρνηση προκειμένου, εκτός από την πίεση που δέχθηκε από την τρόικα εκ νέου στον τελευταίο έλεγχό της για τήρηση των δεσμεύσεων της χώρας, να διευκολυνθούν οι απορροφήσεις των έργων του ΕΣΠΑ, το οποίο αποτελεί κορυφαία επιλογή για έξοδο από την κρίση. Eίναι μια προσπάθεια για ριζική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την επαναφορά της Ελληνική Οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης. Το ΕΣΠΑ αποτελεί ένα σκληρό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κρίσης, την έναρξη της ανάπτυξης και την προώθηση της ανταγωνιστικότητας.Αναλυτικά σε ότι αφορά το σχέδιο νόμου για την αλλαγή του τρόπου παραγωγής δημοσίων έργων και μελετών και για την Αρχή Ελέγχου Μελετών και Εργων που θα θεσμοθετηθεί  παρά τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με ανεξαρτησία δράσης, το βέβαιο είναι ότι θα καθυστερήσει.Πρόθεση πάντως του υπουργού Γιάννη Ραγκούση είναι να κατατεθεί όταν και αν αυτό συμβεί χωρίς ουσιαστικές αλλαγές η ρύθμιση  για την παραγωγή δημοσίων έργων όπως έχει δημοσιευθεί στην «Κ» καθώς και αυτή που αφορά στην Αρχή που θα έχει την ευθύνη για τον έλεγχο τόσο κατά το προσυμβατικό στάδιο όσο και το συμβατικό.
Με αρμοδιότητες κατά το προσυμβατικό στάδιο για έλεγχο και διαπίστωση ύπαρξης ωριμότητας των υπό δημοπράτηση έργων μελετών και συναφών υπηρεσιών, έκδοση απόφασης εντός 20 ημερών επί των προδικαστικών προσφυγών και διατύπωση σύμφωνης γνώμης για την ανάθεση των συμβάσεων πριν την αποστολή του φακέλου στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διενέργεια του προσυμβατικού ελέγχου ή αν η σύμβαση δεν υπόκειται στον έλεγχο αυτό πριν τη σύναψή της.
 Σε ότι αφορά το συμβατικό στάδιο οι αρμοδιότητές της είναι  τακτική ή έκτακτη επιθεώρηση των εκτελουμένων συμβάσεων, επιβολή των προβλεπομένων από τη νομοθεσία κυρώσεων στους αναδόχους των συμβάσεων, συμμετοχή δια εκπροσώπου του στην παραλαβή των έργων και σύνταξη αναφορών προς τον υπουργό ΥΜΕΔΙ για κίνηση διαδικασίας πειθαρχικού ελέγχου υπαλλήλων, ενώ η Ανεξάρτητη Αρχή ασκεί και έλεγχο και τηρεί τα Μητρώα Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, Κατασκευαστών, Μελετητών, Παρόχων Υπηρεσιών και Εταιρειών Μελετών και Παροχής Υπηρεσιών χορηγώντας τα αντίστοιχα πιστοποιητικά.
 
Περιορισμό των μεγάλων εκπτώσεων υπόσχεται η Ανεξάρτητη Αρχή
Φιλοδοξία πάντως της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου γενικά για το αποτέλεσμα του σχετικού νομοσχεδίου είναι να περιορίσει το φαινόμενο των μεγάλων εκπτώσεων που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια μέσω της Αρχής Μελετών και Εργων που θα ιδρυθεί, και αυτό παρότι ο νόμος θα έρθει να λειτουργήσει σε μια περίοδο όπου οι δημοπρασίες κυρίως νέων έργων είναι ελάχιστες λόγω της οικονομικής κρίσης.Κατά την άποψη του υπουργείου η Αρχή Μελετών και Έργων (ΑΕΜΕ),  θα εξασφαλίζει πως τα έργα είναι «ώριμα» πριν από την προκήρυξή τους προκειμένου με  αυτό τον τρόπο θα περιοριστούν τα σημερινά φαινόμενα των πολυετών καθυστερήσεων και διαφωνιών μεταξύ αναδόχου και Δημοσίου για το τελικό κόστος, με μονίμως χαμένο το Δημόσιο.
 Επίσης η  ΑΕΜΕ θα ελέγχει τις συμβάσεις και χωρίς την υπογραφή της κανένα έργο δεν θα μπορεί να δημοπρατηθεί ή να ανατεθεί, ενώ παράλληλα θα επιλύει και ζητήματα που συνδέονται με τη ρευστότητα των κατασκευαστικών επιχειρήσεων.
Επιταχύνονται οι απαλλοτριώσεις.
Βασική δέσμευση της κυβέρνησης έναντι των δανειστών είναι η εφαρμογή νόμου για αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων που προκύπτουν από τις απαλλοτριώσεις η καθυστέρηση των οποίων οδηγεί σε καθυστέρηση έναρξης των εργασιών των έργων υποδομών αλλά και των επενδύσεων γενικά.
Για την επίτευξη του στόχου της επιτάχυνσης των απαλλοτριώσεων ο υπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων Γιάννης Ραγκούσης προώθησε ξεχωριστό σχέδιο νόμου για την επιτάχυνση και εξορθολογισμό διαδικασιών αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, το οποίο αρχικά είχε αποφασιστεί να ενταχθεί στο σχέδιο για την αλλαγή του τρόπου παραγωγής δημοσίων έργων και μελετών, ικανοποιώντας ταυτόχρονα και τη μνημονιακή μας δέσμευση.
Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου για τις απαλλοτριώσεις το οποίο παρουσιάστηκε αποκλειστικά από την «Κ» στο προηγούμενο τεύχος αποτελείται από 13 άρθρα μέσω των οποίων  επιδιώκεται η αποτροπή δικαστικών αιφνιδιασμών των φορέων που κηρύσσουν τις απαλλοτριώσεις, με την υποβολή αιτημάτων για καθορισμό αξίας επικειμένων τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα κτηματολογικά στοιχεία, για επιδίκαση ιδιαίτερων αποζημιώσεων λόγω μείωσης της αξίας των απομενόντων τμημάτων, κ.λ.π., ενώ βεβαίως γίνεται απόλυτα σεβαστή η συνταγματική επιταγή περί καθορισμού της οφειλόμενης αποζημίωσης από τα αρμόδια δικαστήρια και η ανεξαρτησία της δικαστικής λειτουργίας.
Ενδιάμεση λύση για τις απαλλοτριώσεις
Νέο νομοθετικό Στο θέμα των απαλλοτριώσεων αναφέρθηκαν άλλωστε στην πρόσφατη συνάντηση τους ο υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Μιχάλης Χρυσοχοίδης και ο Επίτροπος για την Περιφερειακή Πολιτική της Ε.Ε., κ. Johannes Hahn,  επισημαίνοντας την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης του προβλήματος της υπερκοστολόγησής τους, που φτάνει έως και 10% σε σχέση με το συνολικό κόστος κατασκευής ενός έργου (στην Ευρώπη το κόστος  υπολογίζεται μόλις  στο 2-3%), και δημιουργεί τεράστιες καθυστερήσεις στην εκτέλεση πολλών μεγάλων έργων. Μάλιστα ο κ Χρυσοχοίδης αναφέρθηκε και σε ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο που ετοιμάζεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ώστε να δοθεί μια ενδιάμεση λύση, έως ότου λυθεί οριστικά με συνταγματική ρύθμιση.
Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου             
Σε ότι αφορά το σχέδιο νόμου του υπουργείου Υποδομών για τις απαλλοτριώσεις στα 13 άρθρα του προβλέπει μεταξύ άλλων ότι καταργείται η συναρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών τουλάχιστον για τα έργα που έχουν ενταχθεί σε επιχειρησιακά προγράμματα της ΕΕ γιατί δεν υπάρχει λόγος αφού αποτελεί κατάλοιπο της παλιότερης νομοθεσίας που είχε πρακτική χρησιμότητα, ενώ παρατείνεται η σύνταξη έκθεσης από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών για την αξία του ακινήτου και υπογραμμίζεται η ανάγκη για επιπλέον στοιχεία  που θα καθιστούν δυνατό τον ακριβή προσδιορισμό της τιμής. Επίσης δεν απαιτείται διαδικασία υπόδειξης άλλου ακινήτου για απαλλοτρίωση  και εξουσιοδοτούνται τα αρμόδια όργανα να προχωρούν σε απαλλοτριώσεις για έργα γενικότερης σημασίας για την εθνική οικονομία, ενώ προτείνεται η απλοποίηση της διαδικασίας εκτίμησης της αξίας των απαλλοτριωμένων ακινήτων από το Εφετείο για παροχή άδειας προσωρινής κατάληψης ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις.
Παράλληλα θεσμοθετείται η υποχρέωση στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων να αποστέλλει αντίγραφα του εντάλματος πληρωμής αποζημίωσης εξ απαλλοτριώσεως στον καταθέτη της αποζημίωσης για ενημέρωσή του ενώ με απόφαση καθορισμού προσωρινής αποζημίωσης διατάσσεται η αποβολή πρώην ιδιοκτητών όταν πρόκειται για έργα του δημοσίου.
Ακόμη μετά την 8ετία παραγράφεται η αξίωση για την είσπραξη τυχόν διαφοράς μεταξύ οριστικής και προσωρινής αποζημίωσης και δεν επιτρέπεται η αναβίωση της απαλλοτρίωσης μετά την αυτοδίκαιη άρση ακόμη και αν το επιθυμούν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων, ενώ μειώνεται ο χρόνος κήρυξης νέας απαλλοτρίωσης του ιδίου ακινήτου σε περίπτωση ανάκλησης της προηγούμενης από 1 έτος σε 6 μήνες δίνοντας τη δυνατότητα στη διοίκηση να θεραπεύσει τυχόν παραλείψεις στην ολοκλήρωση της διαδικασίας συντέλεσης της προηγούμενης απαλλοτρίωσης.
 
Επιταχύνεται το ΕΣΠΑ
Στην επιτάχυνση των ρυθμών απορρόφησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ επικεντρώνεται η προσπάθεια της κυβέρνησης προκειμένου όπως είπε ο υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας,  Μιχάλης Χρυσοχοϊδης μετά από σειρά επαφών και συνεργασίας που είχε με τον  Επίτροπο για την Περιφερειακή Πολιτική της Ε.Ε., κ. Johannes Hahn.  «να μετατραπεί σε ένα ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κρίσης  αλλά και για την αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης της χώρα».
Μάλιστα παρουσίασαν από κοινού  το σχέδιο δράσης που συνομολογήθηκε μετά από διήμερη διαβούλευση με όλους τους Ελληνικούς φορείς διαχείρισης κοινοτικών πόρων, προκειμένου να δρομολογηθούν έως το τέλος του 2011 σημαντικές επενδύσεις σε κρίσιμους τομείς, όπως είναι οι μεταφορές, το περιβάλλον, η ενέργεια, οι ψηφιακές υποδομές, ο τουρισμός, ο πολιτισμός και η καινοτομία, ενώ οι δυο  άνδρες  επί δύο ημέρες πραγματοποίησαν σειρά συναντήσεων με τις ηγεσίες όλων των Περιφερειών και των Υπουργείων που διαχειρίζονται προγράμματα του ΕΣΠΑ προκειμένου να καταλήξουν σε μια λεπτομερή καταγραφή έργων, προβλημάτων και λύσεων για την επιτάχυνση του.
Το σχέδιο δράσης που παρουσίασαν οι κ.κ Hahn και Χρυσοχοΐδης, που καταγράφει και αξιολογεί ένα προς ένα 74 σημαντικά project των Περιφερειών (τουλάχιστον 5 έργα ποιότητας για κάθε μια από τις 13 Περιφέρειες), 33 τομεακές δράσεις του ΕΣΠΑ, συνολικού προϋπολογισμού 9 και πλέον δις ευρώ, καθώς και τα 44 μεγάλα έργα που έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης έως το 2015, προϋπολογισμού 5,6 δις ευρώ.
Αυτά τα συνολικά 151 έργα, όπως ανέφερε ο κ. Χρυσοχοϊδης, «θα δώσουν πνοή ξανά στην Περιφέρεια, θα δημιουργήσουν χρήσιμα έργα και υποδομές για τους πολίτες, θα κινήσουν την αναπτυξιακή διαδικασία, αλλά θα δώσουν και λύσεις και ανακούφιση στο μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας, κυρίως της ανεργίας των νέων».
Τόσο ο υπουργός όσο και ο επίτροπος αναφέρθηκαν στα μεγάλα βήματα που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα για την επιτάχυνση και πλήρη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων καθώς για πρώτη φορά υπάρχει μια λεπτομερής εικόνα του φυσικού αντικειμένου του ΕΣΠΑ σε ολόκληρη την Ελλάδα, έχει χαρτογραφηθεί πλήρως το ανθρώπινο δυναμικό που διαχειρίζεται το ΕΣΠΑ και έχουν εντοπιστεί και αντιμετωπίζονται όλα τα προβλήματα που δημιουργούν καθυστερήσεις. «Πρόκειται για ένα μεγάλο εθνικό στοίχημα στο οποίο δεν συγχωρούνται πλέον καθυστερήσεις και γραφειοκρατικές εμπλοκές» σημείωσε ο κ. Χρυσοχοϊδης.
Ο κ. Hahn από την πλευρά του αναγνώρισε τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί το τελευταίο διάστημα στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων στην Ελλάδα σημειώνοντας ότι «οι πραγματικοί ρυθμοί απορρόφησης στην Ελλάδα είναι πλέον πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο και οι αριθμοί αδικούν τις προσπάθειες που κάνετε», επαναλαμβάνοντας τη στήριξή του στην ελληνική πρόταση για αύξηση της κοινοτικής συγχρηματοδότησης στο 95%, που θα έχει σημαντική θετική επίπτωση στην Ελλάδα σε αυτή την κρίσιμη οικονομική συγκυρία.

Πρόγραμμα στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
Ειδική μνεία έγινε για την άμεση ανάγκη στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ανακοινώθηκε ότι σύντομα θα εξαγγελθεί ένα σχετικό πρόγραμμα, ύψους 500 εκ ευρώ. Μάλιστα, έπειτα από διαπραγματεύσεις της ελληνικής πλευράς, γίνεται μια προσπάθεια στο πλαίσιο των ισχυουσών κοινοτικών διατάξεων, ώστε να μπορεί να δίνεται η δυνατότητα ενίσχυσης με κεφάλαιο κίνησης στις επιχειρήσεις.
Αυτό το πρόγραμμα, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα που αυτό το διάστημα διαμορφώνεται για παροχή εγγυήσεων στις τράπεζες για τη δανειοδότηση επιχειρήσεων (μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με εγγυήσεις των κοινοτικών πόρων του ΕΣΠΑ) αναμένεται να λειτουργήσει λυτρωτικά για την ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Ο κ. Hahn  επισήμανε επίσης στις προσπάθειες που γίνονται από το υπουργείο για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα και ανέφερε ότι και ο ίδιος προσωπικά καλεί τους επιχειρηματικούς συνδέσμους σε όλες τις χώρες που επισκέπτεται να διερευνήσουν τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που υπάρχουν στη χώρα μας.
Ο υπουργός και ο Επίτροπος έδωσαν έμφαση στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013 που αποτελεί το έγγραφο αναφοράς για τον προγραμματισμό των Ταμείων της ΕΕ σε Εθνικό Επίπεδο και υπογράμμισαν την επιτάχυνση υλοποίησης 107 έργων του ΕΣΠΑ ως το τέλος του 2011 με σχέδιο δράσης της ΕΕ και του υπουργείου Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.- Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει έργα περιφέρειας υποδομής προϋπολογισμού 622.667.180 ευρώ για το 2011.- Εργα αρμοδιότητας ΕΔΑΜ που αφορά έργα ΗΣΑΠ, Αεροδρομίων, Σιδηροδρομικού Αξονα ΠΑΘΕΠ προυπολογισμού 1.320.978.995 ευρώ για το 2011.- Εργα ΕΠΠΕΡΑΑ περιλαμβάνουν έργα διαχείρισης υγρών αποβλήτων, κλείσμο και αποκατάσταση ΧΑΔΑ, μετρό Αττικής, διαχείριση απορριμμάτων κλπ προυπολογισμού 2852.000.000 ευρώ.- Ενίσχυση προσπελασιμότητας  που περιλαμβάνει έργα οδικών μεταφορών, συμβάσεις παραχώρησης αυτοκινητοδρόμων και συγκεκριμένα Ελευσίνας – Κορίνθου – Πατρών- Πυργου- Τσακώνας, Κόρινθος- Τρίπολη – Καλαμάτα- Σπάρτη, Κεντρικής Ελλάδος, Ιόνιας Οδού , ΠΑΘΕ τμήμα Μαλιακός- Κλειδί και συνέχεια δράσεω ν οδικών μεταφορών, θαλάσσιων και αστικών συνολικού προυπολογισμού 2466.122.958 ευρώ.
– Ψηφιακή Σύγκλιση συνολικού προυπολογισμού 411.466.304 ευρώ.
-Ε.Π.Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα προυπολογισμού 1.249.857.600 ευρώ.
-ΕΔΑ Περιφέρειας Μακεδονίας και Θράκης για έργα κυρίως μελετών που είναι σε εκκρεμότητα προυπολογισμού 188.569.417 ευρώ.

 
Γράφει η Έστα Σωτηροπούλου