Ο τομέας της ενεργειακής επάρκειας και αποτελεσματικότητας, όπως είναι γνωστό περιλαμβάνεται στις βασικές προτεραιότητες της ελληνικής Προεδρίας. Σύμφωνα με όσα επεξεργάζονται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής βασικοί στόχοι της νέας ενεργειακής στρατηγικής, στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020 είναι: η ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού (ενίσχυση υποδομών, διαφοροποίηση πηγών εφοδιασμού, διείσδυση φυσικού αερίου), η ώθηση στην ενεργειακή απόδοση, η αξιοποίηση εγχώριων ενεργειακών αποθεμάτων και η ανάπτυξη  των ΑΠΕ.

Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων

Σε ότι αφορά τις επενδυτικές προτεραιότητες για την προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, αυτές αφορούν την βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας κτιρίων στον οικιακό κτιριακό τομέα, στα δημόσια κτίρια, στα κτίρια επαγγελματικής χρήσης, την εφαρμογή συστήματος ενεργειακής διαχείρισης προτύπου ISO 50001 σε δημόσιους φορείς, την ενίσχυση Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ- ESCOs), δράσεις εκπαίδευσης και επιμόρφωσης σε θέματα ενεργειακής αποδοτικότητας, εξοικονόμησης ενέργειας κα.

Ήδη η πρώτη λίστα κτιρίων του Δημοσίου (645 τον αριθμό), που τηρούν τις προδιαγραφές ένταξης στην κοινοτική οδηγία που αφορά στην υποχρέωση ανακαίνισης ετησίως του 3% της επιφανείας τους , σηματοδοτεί και τυπικά, το άνοιγμα μιας νέας δραστηριότητας με πολλαπλά οφέλη στην πραγματική οικονομία (δημιουργία θέσεων εργασίας, αντικείμενο για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις κ.α.).      Η σχετική λίστα, την οποία παρέλαβε στα τέλη του 2013 το ΥΠΕΚΑ από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, είναι ενδεικτική των αναγκών που υπάρχουν. Όπως όμως επισημάνθηκε από τη Γενική Γραμματεία, από τη μέχρι σήμερα καταγραφή, αποδεικνύεται, ότι σε σύνολο 87.000 ακινήτων που αποτελούν το 95% της Δημόσιας Περιουσίας, κτίρια, είναι μόνο τα 15.000 και αυτό που ερευνάται, είναι, πόσα από αυτά είναι πάνω από 500  τ.μ προκειμένου να ενταχθούν στη συγκεκριμένη οδηγία. Το αντικείμενο, δεν παύει όμως να είναι πολύ σημαντικό.

 

Η τοπική Αυτοδιοίκηση

Σε ότι αφορά το ρόλο των δήμων στην εξοικονόμηση ενέργειας είναι καταλυτικός, παρά τα προβλήματα των περιορισμένων πόρων. Απτές αποδείξεις το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 1», που υλοποιείται με συμμετοχή άνω των 100 δήμων, η μεγάλη ανταπόκριση στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2», το πρόγραμμα για τα Πράσινα Δώματα, οι παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε δημοτικά κτίρια, γήπεδα και άλλες δημοτικές εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα, η συμμετοχή 100 και πλέον δήμων στο Σύμφωνο των Δημάρχων, με σκοπό την αειφόρο ανάπτυξη, και η συμμετοχή των δήμων στη χρήση του χρηματοδοτικού προγράμματος «Τζέσικα», μέσα από το οποίο αντικαταστάθηκε μεγάλο μέρος του δημοτικού οδοφωτισμού με λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας σε πανελλαδικό επίπεδο.

Η περιβαλλοντική αναβάθμιση και εξοικονόμηση ενέργειας είναι τομείς που έχουν μεγάλο έργο σε τοπικό επίπεδο, με τους Δήμους της χώρας να έχουν κάνει σημαντικά βήματα. Ωστόσο υπάρχουν παθογένειες και προβλήματα που αποτελούν τροχοπέδη σε πιο αποτελεσματικές δράσεις. Πιο συγκεκριμένα όπως επισημαίνεται από την ΚΕΔΕ είναι απαραίτητο να γίνουν τα εξής:

*Θεσμοθέτηση και ένταξη στους νέους οργανισμούς των δήμων, γραφείων περιβάλλοντος

*Τροποποίηση της νομοθεσίας για την ένταξη των «πράσινων» προμηθειών στις προμήθειες των δήμων, γιατί μπορούν να συνδράμουν στη μείωση του λειτουργικού κόστους μεγάλου αριθμού δημοτικών εγκαταστάσεων.

*Μετακύλιση του εξοικονομούμενου κόστους ενέργειας στα δημοτικά τέλη και μείωση αυτών προς όφελος των δημοτών.

Αλλά και  η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε έχει θέσει κάποιες βασικές προϋποθέσεις για ωρίμανση και δημοπράτηση έργων ενεργειακής αναβάθμισης όπως την  εξασφάλιση πόρων για υπηρεσίες συμβούλου στους ΟΤΑ, την αξιοποίηση του Πράσινου Ταμείου, την απλοποίηση των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων ΣΔΙΤ για έργα ΟΤΑ και την εξασφάλιση της αποπληρωμής των επενδύσεων. Εξίσου σημαντική είναι και η προτυποποίηση των έργων μέσω της υλοποίησης πιλοτικών έργων καθώς και η ομαδοποίηση μικρών έργων ώστε να υπάρξει μεγέθυνση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου. Εκ των ουκ άνευ και η άμεση καταγραφή των κτιρίων της Περιφέρειας και των Δήμων.

Εξοικονόμηση κατ΄οίκον

Η πορεία υλοποίησης του προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ΄ΟΙΚΟΝ», δημιουργεί συνθήκες για τη συνέχισή του με απλούστευση διαδικασιών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία Νοεμβρίου 2013, έχουν υποβληθεί συνολικά 169.133 αιτήσεις προεγκρίσεων δανείων εκ των οποίων το 50% προεγκρίθηκε, ενώ έχουν υλοποιηθεί και πλήρως αποπληρωθεί 14.881 έργα. Σε ότι αφορά τις παρεμβάσεις, 8 στις 10 αφορούν την αντικατάσταση κουφωμάτων και 5 στις 10 την τοποθέτηση θερμομόνωσης. Η εξοικονόμηση ενέργειας αγγίζει τα 500 Gwh/έτος και μείωση εκπομπών αερίου θερμοκηπίου 440KtCO2/έτος.

 Παράλληλα, το πρόγραμμα δίνει ζωή σε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της αγοράς, που χωρίς αυτό θα είχε καταρρεύσει. Γι΄ αυτό και το αρμόδιο Υπουργείο Ανάπτυξης θέλει να το συνεχίσει, παρά τα προβλήματα σε επίπεδο γραφειοκρατίας, διαχείρισης και καθυστερήσεων δεδομένης της έλλειψης σχετικής εμπειρίας στα εμπλεκόμενα μέρη αλλά και της οικονομικής κρίσης.

Εξάλλου με βάση σχετικά στοιχεία, 9 στους 10 πολίτες εκφράζουν προθυμία συμμετοχής σε αντίστοιχο πρόγραμμα στο μέλλον που θα αφορά σε επαγγελματικές στέγες ή θα έχει σαφή στόχο τις πολυκατοικίες. Κι αυτό, γιατί 7 στα 10 νοικοκυριά λόγω της πολυπλοκότητας ένταξης των πολυκατοικιών παραμένει ακόμα αναξιοποίητο. Δηλαδή ένα τεράστιο κτιριακό δυναμικό. Ενόψει και της νέας προγραμματικής περιόδου, η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρηματικού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρήσεων», του Υπουργείου Ανάπτυξης, , προετοιμάζει το σχεδιασμό ενός νέου αντίστοιχου προγράμματος, πολύ πιο φιλικού στον πολίτη, ξεπερνώντας τις παιδικές ασθένειες που παρατηρούνται σήμερα.

 Γράφει η Γεωργία Μπάστα