Φυτεμένο δώμα είναι ένας χώρος πρασίνου επάνω στην οροφή ενός κτηρίου.
Το δώμα αυτό μπορεί να είναι:
-Η ταράτσα
-Η οροφή ενός χώρου στάθμευσης
-Η ελεύθερη οροφή ενός δώματος
Το ολοκληρωμένο αυτό σύστημα παρουσιάζει τα εξής πλεονεκτήματα :
Ένα φυτεμένο δώμα διαρκεί περισσότερο από μία συμβατική στέγη αφού τα φυτά προστατεύ¬ουν τα μονωτικά υλικά από την υπεριώδη ακτινοβολία και αυξάνουν τη
διάρκεια ζωής της μόνωσης.
Η κάλυψη της μόνωσης με χώμα, την προφυλάσσει περισσότερο από τις ακραίες θερμοκρασίες και τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Αυτό συμβαίνει επειδή τοχώμα έχει πολύ μικρότερη θερμοαγωγιμότητα και θερμοχωρητικότητα από το τσιμέντο. Τα πράσινα δώματα μειώνουν το κόστος κλιματισμού και βελτιώνουν τη ποιότητα του αέρα, βοηθούν στη διατήρηση της απορροής των ομβρίων υδάτων και απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα, το σημα¬ντικότερο αέριο του θερμοκηπίου που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
O ανακλώμενος ήχος στην επιφάνεια του ταρατσόκηπου απορροφάται από τη μαλακή επιφάνεια των φυτών και συντελεί στη μείωση της ηχορύπανσης.
Το συνολικό σύστημα του φυτεμένου δώματος επιφορτίζει σημαντικά λιγότερο το στατικό φορτίο της επιφάνειας εγκατάστασης ακόμα και σε συνθήκες κορεσμού του εδαφικού υποστρώματος.
Το εδαφικό υπόστρωμα βοηθά την ανάπτυξη των φυτών με τον καλύτερο αερισμό των ριζών και δεν παρατηρούνται φαινόμενα συμπίεσης.
Εξασφαλίζει την άριστη απορροή των υδάτων και εμποδίζει την παρουσία πλημμυρικών φαινομένων και επιβαρύνει λιγότερο το αποχετευτικό δίκτυο της πόλης .
Παροτρύνει την εμφάνιση πουλιών και εντόμων
Οικονομία
Το ολοκληρωμένο σύστημα φυτεμένων δωμάτων περιλαμβάνει:
1. Φυτικό υλικό
Μεγάλη ποικιλία φυτών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με τον τύπο της πράσινης στέγης. Σε οικοστέγες εκτατικού τύπου χρησιμοποιούνται φυτά που χρειάζονται ελάχιστη συντήρηση, που είναι ανθεκτικά στη ξηρασία και αναβλαστάνουν εύκολα. Σε φυτεμένα δώματα εντατικού τύπου, υπάρχει η δυνατότητα επιλογής φυτικού υλικού μέσα από μεγαλύτερη ποικιλία ειδών .
2. Μηχανικό υπόστρωμα ανάπτυξης φυτών
Το μηχανικό υπόστρωμα ανάπτυξης των φυτών πρέπει να έχει ισορροπημένη σύσταση και μικρό ειδικό βάρος, όπως επίσης και κατάλληλες χημικές και φυσικές ιδιότητες για την ανάπτυξη των φυτών (pH, θρεπτικά στοιχεία, ποσοστό πορώδους, ικανότητα συγκράτησης υγρασίας). Το ύψος του μηχανικού υποστρώματος επηρεάζει το ρυθμό ανάπτυξης των φυτών, καθώς και τις στατικές φορτίσεις της στέγης. Το υπόστρωμα πρέπει να επιτρέπει τον αερισμό του ριζικού συστήματος των φυτών, ακόμη και όταν είναι κορεσμένο με νερό και να μην συμπιέζεται.
Το υπόστρωμα ανάπτυξης των φυτών είναι ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για την δομή και σωστή λειτουργία μιας οικοστέγης. Η επιλογή κατάλληλου μίγματος εξασφαλίζει μεγάλη διάρκεια ζωής στο φυτικό υλικό.
Το υπόστρωμα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
• Να έχει μικρό φορτίο.
• Να εξασφαλίζει επαρκή αερισμό του ριζικού συστήματος των φυτών, ακόμα και σε κατάσταση κορεσμού.
• Να μην συμπιέζεται εύκολα και να έχει καλή διηθητικότητα.
• Να έχει μεγάλη ικανότητα συγκράτησης υγρασίας.
• Να αποδεσμεύει τα θρεπτικά στοιχεία με βραδύ ρυθμό.
• Να αποτελεί σταθερή βάση για τα φυτά προκειμένου να αυξηθεί η ανθεκτικότητά τους στους ισχυρούς
ανέμους και να αποφευχθεί η διάβρωσή του.
Το υπόστρωμα ανάπτυξης των φυτών πρέπει να είναι απαλλαγμένο από σπόρους ζιζανίων και ασθένειες.
Η σύσταση και η δομή του υποστρώματος εξαρτώνται από το είδος του φυτικού υλικού και τις απαιτήσει του σε υγρασία, αερισμό και θρεπτικά στοιχεία
3. Διηθητικό φύλλο
Το διηθητικό φύλλο αποτρέπει τη μεταφορά τεμαχιδίων από το υπόστρωμα ανάπτυξης των φυτών στο αποστραγγιστικό σύστημα.
4. Αποστραγγιστικό σύστημα
Το σύστημα αποστράγγισης έχει κενούς χώρους (κυψέλες) στους οποίους αποθηκεύει νερό, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει την απορροή της πλεονάζουσας ποσότητας του νερού μέσω των καναλιών του προς τις υδροροές του δώματος. Οι οπές που φέρει στην ανώτερη επιφάνεια των κυψελών επιτρέπουν τον αερισμό του ριζικού συστήματος των φυτών και βοηθούν στην εξάτμιση της υγρασίας προς το υπόστρωμα. Έχει τη δυνατότητα να συγκρατεί νερό στις κυψέλες του ακόμα και σε επικλινείς στέγες.
5. Υπόστρωμα συγκράτησης υγρασίας και προστασίας της μόνωσης
Συγκρατεί υγρασία και θρεπτικά στοιχεία, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει την προστασία της στεγανοποίησης της στέγης από μηχανικές φθορές.
6. Μεμβράνη ελέγχου ανάπτυξης ριζικού συστήματος
Προσφέρει συνεχή προστασία και εμποδίζει τη διέλευση των ριζών των φυτών προς τη μόνωση του δώματος. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά και η μέθοδος εφαρμογής της αντιρριζικής μεμβράνης εξαρτώνται από την κατασκευή και την κλίση της στέγης. Η εφαρμογή της μπορεί να παραλειφθεί αν η μεμβράνη στεγανοποίησης διαθέτει αντιρριζική προστασία.
7-8. Στεγανοποίηση-Θερμομόνωση
Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατασκευή μιας πράσινης στέγης είναι η κατάλληλη στεγανοποίηση της στέγης του κτιρίου. Η εγκατάσταση φυτεμένου δώματος ενισχύει τη θερμομόνωση του κτιρίου και προστατεύει τις υποκείμενες μεμβράνες στεγανοποίησης.
Τα μειονεκτήματα που παρουσιάζει είναι:
1.Το αυξημένο κόστος κατασκευής σε σχέση με τις συμβατικές κατασκευές, το οποίο όμως αποσβένεται σε βάθος χρόνου .
2.Εχει αναλογικά αυξημένο κόστος συντήρησης ιδιαίτερα στις εντατικού τύπου κατασκευές .
Τύποι φυτεμένου δώματος
ΤΥΠΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΣ ΦΟΡΤΙΣΗ ΥΨΟΣ
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΦΥΤΩΝ ΠΛΑΚΑΣ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ
ΕΚΤΑΤΙΚΟΣ Μικρή Περιοδική * 80 – 150 kg/m2 8 – 15 cm
ΗΜΙΕΝΤΑΤΙΚΟΣ Περιοδική Περιοδική ** 100 – 270 kg/m2 12 – 25 cm
ΕΝΤΑΤΙΚΟΣ Τακτική Τακτική *** ≥ 250 kg/m2 15 – 100 cm
* : Χλοοτάπητας, χαμηλή βλάστηση, αγριολούλουδα, αυτοφυή, εδαφοκαλυπτικά.
** : Χλοοτάπητας, εδαφοκαλυπτικά, θάμνοι, μικρά δένδρα.
*** : Χλοοτάπητας, θάμνοι, δένδρα.